با نگاهى كلى به مجموعه پايگاههاى قرآنى موجود در شبكه جهانى اينترنت مىتوان بيش از چهارصد پايگاه قرآنى را از نظر گذراند.
اين مجموعه بزرگ، هريك صفحات متنوعى از موضوعات گوناگون قرآنى را فراروى علاقهمندان نهادهاند.
آنچه در اين بخش مىآيد نگاهى است به آن دسته از پايگاههاى قرآنى كه با رويكرد پژوهشى به موضوعات قرآنى مىپردازند. در اين تلاش تنها به معرفى شمارى از اين نوع پايگاه ها خواهيم پرداخت.
www.holyquran.net
يكى از پايگاههاى خوب و ارزشمند كه به طور كامل فقط به زبان عربى است، پايگاه قرآن مقدساست. چند دوره تفسير قرآن از جمله الميزان، مجمع البيان، نور الثقلين، تقريب القرآن الى الاذهان براى اولين بار در اين پايگاه قرار داده شده است.
در اين پايگاه اين امكان وجود دارد كه كاربر تفسير هر آيه را با انتخاب يكى از سه تفسير الميزان، نور الثقلين و تقريب القرآن الى الاذهان ملاحظه نمايد. ضمن اينكه ترجمه انگليسى هر آيه نيز در كنار آن نمايش داده مىشود. همچنين در اين پايگاه امكان جستوجو در متن كتابهاى تفسيرى و ساير كتابهاى مربوط به علوم قرآن نيز فراهم مىباشد.
متن كامل قرآن كريم، جستوجو در متن قرآن، متن كتابهايى درباره قرآن، احاديث و دعاهايى با موضوع قرآن و معلومات عمومى و دانستنىهاى قرآنى از ديگر امكانات در اين پايگاه است.
www.hawzeh. net
پايگاه حوزه از نخستين پايگاههاى اسلامى فارسىزبان مىباشد كه بخش قرآن آن از محتوايى غنى و متنوع برخوردار است. عناوين طبقهبندى درختى عرضه شده در اين قسمت نشان از پشتيبانى پژوهش و ساماندهى مناسب اطلاعات آن دارد. در اين پايگاه براى موضوع قرآن درختى از گزينهها و زيرگزينهها ساخته شده است كه كاربر ضمن مرور شاخهها و زيرشاخهها در نهايت به مقصود خود دست مىيابد. مطالب ارائه شده عمدتاً گزيده كتابهاى مهم از نويسندههاى برجسته است، و در مواردى هم از مقالات برخى مجلات استفاده شده است.
قرآن و ترجمه، علوم قرآنى، تفسير موضوعى و ترتيبى، دائرة المعارف، قرآن و اهل بيت(ع)، اديان و تمدنها در قرآن، قرآن و ادبيات، موءسسات قرآنى، خادمان قرآن، كتابخانه، نگارخانه و پايگاهها و نرم افزارهاى قرآنى.
www.iska.ir
اين پايگاه كه به مركز فعاليتهاى قرآنى دانشجويان كشور، جهاد دانشگاهى وابسته است، در عرصه اطلاعرسانى قرآنى، مهمترين پايگاه به حساب مىآيد.
پايگاه مذكور در زمينه ارائه متن بسيارى از مقالات قرآنى و همچنين معرفى برخى مقالات و پاياننامههايى كه با موضوع قرآنى تدوين شدهاند، فعاليت گستردهاى دارد.
اطلاع رسانى درباره تازهترين آثار و فعاليتهاى قرآنى از مهمترين ويژگى اين پايگاه است كه مىتواند پژوهشگر را با جديدترين رويدادهاى هنرى، علمى و پژوهشى قرآن آشنا كند.
مهمترين عناوين مطرح شده در اين پايگاه عبارتند از: آثار هنرى، اشعار، پاياننامهها، جشنوارههاى قرآنى، مقالات قرآنى، نشريات قرآنى، كتابها، بانك مقالات و آرشيو اصوات.
www.quran_al_shia.com
پايگاه فوق يكى از مهمترين بخشهاى قرآنى اينترنت به حساب مىآيد كه به 24 زبان دنيا، مطالب مفيدى را ارائه مىدهد.
بخش فارسى آن امكانات و اطلاعات متنوعى را در اختيار كاربران قرار مىدهد كه تنوع در ارائه انواع اطلاعات از مهمترين ويژگى آن است.
امكان جستجو در قرآن، آموزش قرائت قرآن، ارائه متن تفاسير، طرح مباحث مختلف پيرامون قرآن مانند: ادبيات قرآن، قرآن و عترت، علوم قرآن، فقه قرآن و مباحث اخلاقى از جمله ويژگىهاى اين پايگاه است. در اين پايگاه مباحث مختلف ديگرى مانند متن و ترجمه، حافظان و قاريان، استفتائات قرآنى، كتابشناسى، ادعيه قرآنى و مقالات قرآنى نيز ارائه شده است.
www.qhadeer.org
مهمترين ويژگى اين پايگاه ارائه متون است. متن كامل ترجمه تفسير الميزان، تفسير نمونه، آثار تفسيرى مرحوم شهيد مطهرى و تفسير نور استاد قرائتى و تفسير آيت الله جوادى آملى از متون تفسيرى اين قسمت به شمار مىآيند.
علاوه بر اين، كتابهاى ديگرى هم در موضوع قرآن و تفسر عرضه شده است. در بخش نگارخانه قرآنى، نمونههاى زيبايى از تابلوهاى نفيس نسخههاى خطى و كتيبههاى قرآنى ديدنى است.
www.balagh.net
پايگاه بلاغ نيز يكى از مهمترين بخشهاى خود را به قرآن كريم اختصاص داده است. در بخش فارسى آن علاوه بر ارائه متن كامل قرآن كريم، به مباحث نسبتاً جامعى در زمينه علوم قرآن، معارف قرآن و پرسش و پاسخ پرداخته شده است. بخش كتابخانه قرآن و كتابشناسى و نگارخانه از ديگر قسمتهاى جالب اين پايگاه است. ضمن آنكه به دانستنىها و نكات خواندنى درباره قرآن هم تحت عنوان «آيا مىدانيد كه» اشاره شده است.
در زبان عربى به ارائه متن قرآن اكتفا شده است، اما در زبان انگليسى علاوه بر ارائه مقالات قرآنى، گزينهاى هم به تفسير نور قرآن اختصاص يافته است كه تفسير جامع و خلاصهاى از آيات قرآن است. تاكنون علاوه بر تفسير جزء سىام، از ابتدا تا سوره اعراف عرضه شده است.
www.islam-al.org
پايگاه الاسلام يكى از پايگاههاى كارآمد شيعى است كه به چهار زبان مهم دنيا اطلاعات خود را عرضه كرده است. اين پايگاه حجم وسيعى از اطلاعات مختلف را به شكلها و قالبهاى مختلفى ارائه نموده است. در هر يك از چهار زبان مذكور، روش پايگاه به اين شكل است كه متون و منابع عرضه شده در كتابخانه الكترونيكى پايگاه را به صورتهاى مختلفى در اختيار كاربر قرار مىدهد. از جمله اينكه در قسمت كتابخانه، مطالب خود را براساس ترتيب حروف الفبا منظم نموده كه با انتخاب هر حرف، موضوعاتى كه با آن حرف شروع مىشوند، ظاهر مىشود و در نهايت محتواى هر يك هم نمايش داده مىشود.
متن قرآن و ترجمه، تلاوت قرآن، علوم قرآن، تفسير قرآن از جمله امكاناتى است كه در ذيل حروف مرتبط با قرآن و موضوعات آن آمده است.
www.islam-al.com
اين پايگاه از مهمترين پايگاههاى اهل سنت است كه در حوزههاى مختلف علوم اسلامى، اطلاعاتى را تدوين كرده است. بخش قرآن اين پايگاه داراى اطلاعات گوناگون مثل ترجمه، تفسير، كتابها، مباحث علمى، راهنماى مطبوعات و... مىباشد.
در قسمت تفاسير تفسير طبرى، ابنكثير قرطبى و الجلالين وجود دارد كه امكانات پژوهش (مثل تطبيق آيه يا تفسير خاص) و امكان اعراب گذارى متون هم در صفحات گنجانده شده است.
طبقهبندى موضوعى مباحث و آيات قرآنى از ديگر قسمتهاى مهم و ارزشمند اين پايگاه است.
در اين پايگاه همچنين به احكام تلاوت و آموزش تجويد هم پرداخته شده است. ضمن آنكه دو دوره كامل تلاوت ترتيل هم با صداى استاد حذيفى و استاد حصرى نيز جاگذارى شده است.
www.islamworld.net
اين پايگاه به زبان انگليسى و وابسته به اهل سنت است. بخش قرآن آن، شامل مجموعهاى گسترده از اطلاعات قرآنى است و ترجمه قرآن به 18 زبان، فهرست موضوعى اصطلاحات قرآنى، جستوجو در قرآن از طريق كلمه يا عبارت در متن عربى يا ترجمه انگليسى، تفسير بعضى از سورهها، مباحث تفسيرى و حجم وسيعى از مقالات قرآنى مىباشد.
در اين پايگاه علاوه بر مطالب فوق مىتوان از تلاوت و آموزش تجويد هم بهرهمند شد.
مقالات و شرح آيات مطرح شده در اين پايگاه معمولاً از افراد برجسته و بزرگان سلف اهل سنت مىباشد.
www.koranshenasi.com
اين پايگاه شخصى، به همت يك محقق و علاقهمند به قرآن در كشور سوئد اداره و نگهدارى مىشود و به زبان فارسى بوده و در صفحهاى ساده مطالب خود را عرضه مىكند.
مطالب اين صفحه عبارتند از: كتاب قرآن معجزه محمد(ص) شامل مجموعهاى از مقالات و مطالب علمى كه معمولاً پيرامون هستى، منظومه شمسى، ماه و خورشيد، زمين و درياها، درختان و قيامت مىباشد.
مباحث ادبى و مرتبط با فصاحت و بلاغت قرآن نيز قسمت ديگرى از پايگاه است.
در بخش پرسش و پاسخ هم 300 پرسش و پاسخ قرآنى مطرح شده است كه معمولاً سوءالات رايج و كاربردى است.
گرچه نوع دسترسى و طبقه بندىهاى پايگاه، در محيطى آسان و ساده طراحى نشده است، اما اطلاعات آن معمولاً جديد و قابل استفاده است.
www.tafsir.org
پايگاه تخصصى تفسير و علوم قرآنى، وابسته به اهل سنت بوده، به صورت نسبتاً گستردهاى در شبكه اينترنت فعاليت مىكند. مقالات تخصصى و علمى، كتابخانه تفسير، بخش صوت و تلاوت و اطلاعرسانى درباره تازههاى مباحث و مطالب قرآنى از ويژگىهاى اين پايگاه است.
از جمله بخشهاى جالب اين پايگاه انجمن تخصصى گفتوگوهاى اهل تفسير است كه اعضا پس از اشتراك در بخشها و پرسشها و پاسخهاى علمى قرآنى و تفسيرى شركت مىكنند.
علاوه بر اينكه كاربران در اين پايگاه از اخبار و اطلاعات علمى و قرآنى از جمله متن و صوت و گفتوگوهاى ميهمانان پايگاه و ساير اطلاعاتى كه از اين قبيل است مطلع مىشوند.
www.tasnimnet.net
در اين پايگاه هزار پاياننامه دكترا و ارشد با موضوع قرآن معرفى شده است. براى استفاده بهتر و راحت در كليه پاياننامهها براساس موضوع، نويسنده، استاد راهنما، رشتههاى تحصيلى، دانشگاه و مركز مربوط به آن، سال تحصيلى و زبان فارسى، عربى و انگليسى، نمايه ساخته شده است.
در قسمت تحقيقات قرآنى، تعداد محدودى تحقيق و پژوهش مفصل و گسترده پيرامون قرآن مطرح شده است كه در اين قسمت نيز مجموع تحقيقات از طريق نمايههاى موضوع، نويسنده، دوره و دانشگاه قابل دسترسى مىباشد.
در اين پايگاه امكان پرسش و پاسخ با موضوع قرآن هم وجود دارد و علاوه بر اين، مجموعهاى از آثار هنر اسلامى با موضوع قرآن هم ارائه شده است.
www.ghoran_etrat.com
اين پايگاه ضمن ارائه اخبار و اطلاعات قرآنى، اطلاعات ديگرى هم در اين زمينه ارائه كرده است. بخش تحقيقات قرآنى و وبلاگهاى قرآنى، از مهمترين عناوين اين پايگاه است. در بخش تحقيقات، جلسات آموزشى، واژهشناسى قرآن به صورت درسى و مجزا عرضه شده است.
www.alhikmeh.com
اين پايگاه كه به اشاعه فرهنگ اسلامى مىپردازد يكى از فعاليتهاى اصلى خود را به قرآن كريم اختصاص داده است. در قسمت كتابخانه قرآن، متن كامل حدود 70 جلد كتاب قرآنى و تفسيرى ارزشمند آمده است؛ از جمله: ده جلد تفسير الأمثل آيتالله مكارم شيرازى، ده جلد تفسير التبيان شيخ طوسى، تفسير صافى، عياشى، فرات كوفى، نور الثقلين، قمى، تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع) و ده جلد كتاب نفحات القرآن آيت الله مكارم شيرازى.
قابليت دريافت همه كتابها، از امكاناتى است كه اين پايگاه در نظر گرفته است. در بخش ديگرى از پايگاه «الحكمة» مباحث مختلفى پيرامون قرآن با عنوان «بحوث و دراسات» ارائه شده كه موضوع اهل بيت و قرآن، معلومات قرآنى، شبهات پيرامون قرآن، علوم قرآن و... از مهمترين آنها است.
www.qaraati.net
اين پايگاه به آثار استاد قرائتى اختصاص دارد و همه محتواى آن در زمينه قرآن كريم مىباشد. متن كامل تفسير نور و 25 جلد كتاب قرآنى از آثار ايشان همراه متن كامل قرآن كريم با ترجمه و تلاوت، بخشى از امكانات اين پايگاه است.
در بخش ديگر پايگاه، درسهاى قرآن استاد قرائتى كه از شبكه يك سيما پخش مىشود، به صورت متن و صوت قابل استفاده است.
www.network-alquran.net
اين پايگاه كه وابسته به جنبش أمل لبنان مىباشد، اطلاعات متنوع و گستردهاى را در زمينه قرآن عرضه نموده است. مهمترين بخشها و اطلاعات ارائه شده در اين پايگاه عبارتند از:
متن كامل قرآن كريم به صورت متن و فلش؛ قرآن كريم براى دانلود، ترجمه قرآن به زبانهاى آلمانى، اسپانيايى، فرانسوى و انگليسى، جستوجوگر قرآن؛ محاضرات تفسيرى امام موسى صدر و شيخ محمد مهدى شمس الدين و سيدكمال حيدرى و سيدهادى مدرسى به صورت صوت و تصوير؛ ارائه مباحث و مقالات قرآنى، تلاوت مختلف از قاريان متعدد؛ تواشيحهاى قرآنى؛ كتابهاى تفسيرى و معتبر و معروف؛ درسهاى تفسير و تجويد و تعليم قرآن؛ اسرار و معارف قرآن؛ دعاهاى قرآنى، اهل بيت و قرآن كريم.
www.quran.net/quran.htm
بخشهاى متنوع اين پايگاه عبارتند از: قرآن با ترجمههاى انگليسى از مترجمان مختلف، 20 ترجمه ديگر به ساير زبانها؛ تفسير قرآن از يكى از علماى اهل سنت؛ مباحث تفسيرى؛ امكان جستوجو در قرآن كريم از طريق واژه و همراه دامنههاى سوره و مترجم؛ تلاوت قرآن كريم به صورت ترتيل از قاريان متعدد؛ فهرست موضوعى اصطلاحات قرآنى؛ ارائه مقالات و مباحث قرآنى با موضوعات مختلف از جمله قرآن و علوم مدرن.
www.quran.org.uk
مهمترين بخشها و مباحث طبقهبندى شده اين پايگاه عبارتند از: متن قرآن كريم، ترجمههاى انگليسى و ساير زبانها، مباحث و مقالات قرآنى، تفسير قرآن كريم، تلاوت قرآن، فلسفه و دين، تاريخ، جغرافيا، سياست، قانون و تكنولوژى و قرآن كريم. جستوجو در قرآن و ساير اطلاعات مفيد.
www.shiasearch.com
اين پايگاه محتواى پايگاههاى شيعى را در موضوعات مختلف علوم اسلامى طبقهبندى و معرفى مىكند. در زبان فارسى و در بخش قرآن كريم تاكنون محتواى 134 پايگاه اسلامى و قرآنى اينترنت به صورت كاملاً تفصيلى و با فهرست جزئيات هر پايگاه معرفى شده است. برخى قابليتها و امكانات اين پايگاه بدين شرح است: معرفى جديدترين اطلاعات قرآنى، معرفى پايگاههاى استفاده شده در فهرستها و طبقه بندىها، معرفى برترين اطلاعات قرآنى اينترنت كه بيشتر از ساير اطلاعات مورد بازديد كاربران قرار گرفتهاند.
اين پايگاه با هدف طبقهبندى موضوعى محتواى پايگاههاى اسلامى، در بخش قرآن خود 61 پايگاه به زبان فارسى، 71 پايگاه به زبان عربى و 27 پايگاه به زبان انگليسى معرفى كرده است. اين تلاش، امر پژوهش و جستوجو در اينترنت را براى كاربران آسانتر مىنمايد.